Hij wist vrij weinig over zijn voorgeschiedenis, vertelt Carry Waalderbos, researcher bij Verborgen Verleden. Zijn vorig jaar overleden oma Loes sprak weliswaar regelmatig over Indonesië, maar drievoudig olympisch zwemkampioen Pieter van den Hoogenband had eigenlijk nooit zo goed geluisterd naar die verhalen. Bekent hij vol schaamte. Die gemiste kans hoopt de 38-jarige Brabander goed te maken door in de laatste Verborgen verleden van deze reeks zijn pijlen te richten op de Indonesische achtergrond van zijn familie. “Daar komt nog bij”, vult Waalderbos aan, “dat Pieter erg bezig is met leiderschap: welke keuzes maak je in moeilijke situaties? De vraag was daarom ook: is dat terug te vinden bij zijn voorouders?”
Opa van den Hoogenband
Het vertrekpunt is opa Koos van den Hoogenband, die hij nauwelijks heeft gekend, maar aan wie hij wel dat lange zwemlijf te danken lijkt te hebben. Een duik in de archieven brengt Pieter van de ene in de andere verbazing. Hij doet ontdekkingen die hem tot nadenken stemmen. Zo blijkt zowel de vader van oma Loes als die van opa Koos in de Tweede Wereldoorlog in handen van de Japanners te zijn gevallen. Beide KNIL-militairen hebben als krijgsgevangenen in Thailand moeten werken aan de Birmaspoorweg, de beruchte Dodenspoorlijn.
Een van de mooiste scènes uit Verborgen verleden
Lopend over de befaamde spoorbrug over de rivier de Kwai beseft Pieter: als zijn beide overgrootvaders de ontberingen niet hadden doorstaan en níet de goede keuzes hadden gemaakt….
“Als een soort eerbetoon springt Pieter in de rivier om een stukje te zwemmen”, vertelt Waalderbos, die het een van de mooiste scènes uit de Verborgen verleden-geschiedenis durft te noemen. “Zonder woorden, maar heel poëtisch.” Maar daarmee is de Indische kous nog niet af voor Van den Hoogenband, zo leert een mailtje van het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag. De reis wordt vervolgd, naar Jakarta.
VERBORGEN VERLEDEN, ZATERDAG 10 DECEMBER 2016, 20.30, NPO 2
Tekst: Clemens Dericks, beeld: NTR