Hoe staat vrijheid er bij ons voor?
“Wij zijn een volk dat zich graag beroept op vrije geesten. We associëren onszelf met vrijgevochten mensen. Hoe waar is dat? En hoe zijn we het land geworden
dat we nu zijn? Naar die antwoorden zijn wij op zoek gegaan. We beginnen met de jaren 40-45 en gaan terug naar de Friezen, Redbad en Grutte Pier, en later Karel de Grote. We komen bij het Plakkaat van Verlatinghe, een onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden. Je ontdekt hoe vooruitstrevend politici uit die tijd waren. Een historicus vertelde dat dit Plakkaat als voorbeeld heeft gediend voor de veel latere Amerikaanse Declaration of Independence. Maar er zijn ook de donkere kanten, zoals de bittere strijd om de onafhankelijkheid van Indonesië. Wat heeft dat gedaan met de Nederlanders die daar toen zaten en met de Indonesiërs zelf? Het was een onderwerp waar ik al mee bezig was geweest.”
Wat zochten jullie in Suriname?
“Verhalen over opstand en verzet. Het is de onthutsen- de geschiedenis van de duizenden Afrikanen die wij als inventaris hebben behandeld. Altijd keurig buiten ons gezichtsveld trouwens, maar we werden er wel rijk van. Maar het is ook het verhaal over de vrijheidsdrang van mensen die dat systeem durfden uit te dagen. Dappere strijders zoals slaaf Andries die zich niet langer neerlegde bij zijn onvrijheid en een beroep deed op de Republiek.”
Hebben de verhalen je veranderd?
“Ze hebben me vooral verdieping gegeven. Het mooie van de serie is dat we er naar de persoonlijke verhalen hebben gezocht, zodat ze onder de huid kruipen. We zijn ook naar ’t Hooge Nest geweest, waarover Roxane van Iperen dat aangrijpende boek schreef. We hebben gesproken met Salo Muller, die het na een lange strijd voor elkaar kreeg dat de NS schadevergoeding betalen aan overlevenden van die vreselijke deportaties of hun nabestaanden. Regelmatig stond ik met een dikke keel en natte ogen. Zulke onderwerpen grijpen me aan.”
Het hele interview leest u in Mikro Gids 36. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? Abonnee worden kan hier
Tekst: Ella Wiesbrod
Achter de dijken is vanaf 12 september te zien op NPO 2, 20:25.